Jak poradzić sobie z wysokim cholesterolem?
Czym jest cholesterol?
Cholesterol to rodzaj tłuszczu (lipidu) niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest to składnik komórek, który pełni kluczowe role w wielu procesach fizjologicznych, takich jak produkcja hormonów steroidowych, witaminy D oraz żółci, która pomaga w trawieniu tłuszczów. Cholesterol występuje w dwóch głównych formach: lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL), często nazywane „złym cholesterolem„, i lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL), nazywane „dobrym cholesterolem„. LDL przewozi cholesterol do tkanek, podczas gdy HDL pomaga usuwać nadmiar cholesterolu z krwi, transportując go do wątroby, gdzie jest metabolizowany i eliminowany z organizmu. Niewłaściwa równowaga tych dwóch typów cholesterolu może prowadzić do chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca.
Rodzaje cholesterolu
Cholesterol występuje w organizmie w kilku różnych formach, z których każda odgrywa unikalną rolę.
- Lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL) są często nazywane „dobrym” cholesterolem, ponieważ mają zdolność do usuwania cholesterolu z naczyń krwionośnych i transportowania go do wątroby, gdzie jest metabolizowany i usuwany z organizmu.
- Lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL), znane jako „zły” cholesterol, przewożą cholesterol z wątroby do reszty ciała, gdzie jest używany do budowy błon komórkowych i produkcji niektórych hormonów. Jeśli jednak jest go zbyt dużo, może się odkładać na ścianach tętnic, prowadząc do powstawania blaszek miażdżycowych.
- Cholesterol całkowity to suma cholesterolu LDL, cholesterolu HDL i 20% poziomu trójglicerydów.
- Trójglicerydy to inny rodzaj tłuszczu (lipidu) w organizmie, który służy jako źródło energii. Podobnie jak LDL, zbyt wysoki poziom trójglicerydów może przyczynić się do chorób serca i naczyń krwionośnych.
Czym jest hipercholesterolemia?
Hipercholesterolemia to stan medyczny charakteryzujący się wysokim poziomem cholesterolu we krwi. Może być spowodowana różnymi czynnikami, w tym dietą bogatą w tłuszcze nasycone i cholesterol, brakiem aktywności fizycznej, nadwagą lub otyłością, paleniem tytoniu, a także genetyką. Cholesterol LDL, zwany „złym” cholesterolem, jest szczególnie powiązany z hipercholesterolemią. Wysokie stężenie LDL może prowadzić do gromadzenia się blaszek miażdżycowych na ścianach tętnic, co z kolei może prowadzić do zwężenia i utwardzenia tętnic (miażdżyca), zwiększając ryzyko chorób serca i udaru mózgu. W zależności od poziomu cholesterolu i innych czynników ryzyka, hipercholesterolemia może wymagać zmiany stylu życia, leczenia farmakologicznego, lub obu tych rzeczy, aby kontrolować i zmniejszyć ryzyko poważnych problemów zdrowotnych.
Przeczytaj także: Czym jest glista ludzka?
Jak zdiagnozować hipercholesterolemię? Normy na cholesterol
Diagnoza hipercholesterolemii zazwyczaj polega na przeprowadzeniu badania krwi zwanego lipidogramem, które mierzy poziom różnych typów cholesterolu i tłuszczów we krwi. W badaniu ocenia się poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL („zły” cholesterol), cholesterolu HDL („dobry” cholesterol) oraz trójglicerydów.
Pod względem wartości referencyjnych, ogólne wytyczne sugerują, że dla dorosłych osób poziom cholesterolu całkowitego powinien wynosić poniżej 190 mg/dL (miligramów na decylitr). Cholesterol HDL powinien wynosić 60 mg/dL lub więcej, a LDL poniżej 115 mg/dL. Poziom trójglicerydów powinien wynosić poniżej 150 mg/dL.
Warto zaznaczyć, że optymalne poziomy mogą się różnić w zależności od indywidualnych czynników ryzyka, takich jak wiek, płeć, historia rodziny, obecność chorób takich jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze. Dlatego zawsze najlepiej jest skonsultować się z lekarzem lub specjalistą, aby uzyskać indywidualne wytyczne dotyczące poziomu cholesterolu.
Sprawdź: Konsultacja dietetyczna
Dlaczego nie wolno lekceważyć cholesterolu?
Cholesterol jest kluczowym składnikiem organizmu, ale jego nadmiar, zwłaszcza „złego” cholesterolu LDL, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Nadmiar cholesterolu LDL może gromadzić się na ściankach tętnic, prowadząc do tworzenia blaszek miażdżycowych. Te zwapnienia mogą stopniowo zwężać i twardnieć tętnice, co prowadzi do stanu znanego jako miażdżyca. Miażdżyca jest główną przyczyną chorób sercowo-naczyniowych, takich jak choroba wieńcowa, zawał serca i udar mózgu. Co ważne, miażdżyca często rozwija się bez widocznych objawów przez wiele lat, co oznacza, że osoba może nie zdawać sobie sprawy z jej obecności, dopóki nie dojdzie do poważnego zdarzenia sercowego lub udaru. Dlatego regularne sprawdzanie poziomu cholesterolu i podjęcie odpowiednich kroków w celu jego kontrolowania, jeśli jest za wysoki, jest kluczowe dla utrzymania zdrowia serca.
Dieta przy wysokim poziomie cholesterolu – jak zapobiegać wystąpieniu hipercholesterolemii?
Dieta jest kluczowym elementem zarządzania poziomem cholesterolu i zapobiegania hipercholesterolemii. Zdrowa, zrównoważona dieta może pomóc w utrzymaniu odpowiedniego poziomu cholesterolu LDL („złego” cholesterolu) i HDL („dobrego” cholesterolu). Do takiej diety powinny należeć: owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, chude źródła białka (takie jak chude mięso, ryby, drób i rośliny strączkowe) oraz zdrowe tłuszcze, takie jak te znajdujące się w oliwie z oliwek, orzechach i nasionach. Ważne jest także unikanie lub ograniczanie spożycia tłuszczów nasyconych i trans, które są często znajdywane w fast-foodach i przetworzonej żywności, ponieważ mogą one podnosić poziom cholesterolu LDL. Ponadto, spożywanie dużej ilości błonnika, zwłaszcza błonnika rozpuszczalnego, może pomóc w obniżaniu poziomu cholesterolu. Regularna aktywność fizyczna, utrzymanie zdrowej masy ciała i unikanie palenia tytoniu to dodatkowe kluczowe strategie w zapobieganiu hipercholesterolemii.
Jeżeli cierpisz na zbyt wysoki poziom cholesterolu i nie potrafisz samodzielnie poradzić sobie z tą sytuacją – zgłoś się do nas na konsultację dietetyczną. Z przyjemnością pomożemy zinterpretować Twoje wyniki, ułożymy odpowiednią dietę, wprowadzimy ruch adekwatny do Twoich możliwości i zadbamy o Twoje zdrowie. Zapraszamy!
