Wpływ jelit na zmiany skórne

Data wpisu 14 lipca 2025

Jelita to część układu pokarmowego, o której zaczyna się mówić coraz częściej. Zwykle są przywoływane w przypadku trawienia pokarmu czy wydalania jego resztek. Tak naprawdę, od zawsze pomijano najważniejszą funkcję tego narządu – odpowiedzialność za odporność. Jelita uznawane są za drugi mózg głównie ze względu na to, że koordynują działanie praktycznie wszystkich narządów. Zasiedla je tak zwana mikrobiota jelitowa, czyli liczne bakterie, grzyby, wirusy oraz pierwotniaki. Jeżeli mówimy w tym przypadku, że są to liczne organizmy, to warto dodać, że ich ilość jest dziesięć razy większa niż liczba komórek budujących organizm.

Najważniejsze funkcje jelit w ludzkim organizmie

Jelita pełnią niezwykle istotną funkcję w ludzkim organizmie. Przede wszystkim, to tam wchłaniają się składniki pokarmowe i następuje trawienie. Produkowany jest tam także hormon szczęścia, czyli serotonina. Jelita są odpowiedzialne również za naszą odporność. Wykazano, że aż 80% komórek odpornościowych w ciele człowieka pochodzi właśnie z jelit. Tam zachodzi również wchłanianie witamin z grupy B, witaminy K oraz kwasów tłuszczowych. Jak widać, funkcje jelit są niezastąpione.

Wpływ dysbiozy jelit na zdrowie człowieka

Bardzo często spotykamy się ze stanem, kiedy skład mikrobioty został zaburzony jakimś czynnikiem. Jest to tak zwana dysbioza jelit. Taki stan wpływa nie tylko na zdrowie naszego układu pokarmowego. Oddziałuje on także na nasz sen, który staje się płytki i przerywany. Wpływa również na koncentrację, ale wiąże się go także ze stanami nowotworowymi, metabolicznymi i autoimmunologicznymi.

Jakie są przyczyny zaburzeń mikrobioty jelitowej?

Przewlekłe lub długotrwałe zażywanie leków (sterydów, antybiotyków, inhibitorów pompy protonowej);
Dieta uboga w błonnik pokarmowy;
Zbyt intensywna aktywność fizyczna lub jej brak;
Stres;
Niewystarczająca ilość snu;
Nawracające infekcje;
Duża ilość alkoholu i jedzenia zawierającego konserwanty.

To najczęstsze przyczyny zaburzeń mikrobioty jelitowej – mogą one powodować rozszczelnienie bariery jelitowej, a docelowo spowodują przepływ toksyn i drobnoustrojów do krwi. Są one najczęściej przyczyną stanów o charakterze zapalnym, jak i reakcji autoimmunologicznych. Jeżeli taki stan utrzymuje się przez dłuższy czas, może spowodować wiele chorób dermatologicznych – z wielu badań możemy wywnioskować, że mikrobom skóry i jelit są ze sobą połączone. Oznacza to, że stan skóry odzwierciedla stan naszych jelit. Zwykle objawia się to suchością, widocznymi podrażnieniami, krostkami i grudkami.

Objawy skórne jako objawy wielu chorób jelitowych

Okazuje się, że niezwykle często pierwszym objawem wielu chorób jelitowych są właśnie zmiany skórne. Pojawiają się zwykle jako pierwsze, jeszcze przed wszystkimi innymi symptomami, jednak czasami pojawiają się również w późniejszym etapie choroby. Do najbardziej popularnych jednostek chorobowych, w których pojawiają się objawy skórne, można zaliczyć:

Choroba Duhringa – choroba na tle autoimmunologicznym, która inaczej nazywana jest opryszczkowatym zapaleniem skóry. Za przyczynę tej jednostki najczęściej przyjmuje się nietolerancję glutenu. Przebieg jest jednak zadziwiający – mimo zaniku kosmków jelitowych w jelicie cienkim, bardzo często brak jest objawów ze strony układu pokarmowego. Najczęściej pojawiają się krosty, pokrzywka, rumień, które wyglądem przypominają opryszczkę. Zmiany te najczęściej występują w okolicy pośladków, kolan, łokci, karku i głowy. Towarzyszy im silny świąd oraz pieczenie.
Choroba Degosa – choroba o innej nazwie: rozsiane jelitowo-skórne zarostowe zapalenie naczyń. Jej początkowym objawem są drobne grudki, które w swojej centralnej części mogą wyglądać, jakby ciało obumierało. Z czasem grudki zapadają się, tworząc niewielkie, białe blizny. Tego typu wykwity pojawiają się na tułowiu i bliższych częściach kończyn.
Zespół Peutza-Jeghersa – to rzadka choroba o podłożu genetycznym, którą można zdiagnozować po zajrzeniu do wnętrza pacjenta. Choroba objawia się polipami w przewodzie pokarmowym – w żołądku, jelicie cienkim, okrężnicy, odbytnicy.
Zespół Gardnera – choroba o podłożu genetycznym, w której rozpoznaje się liczne polipy jelita grubego. Polipy ulegają mutacji, które najczęściej prowadzą do choroby nowotworowej. Zewnętrznym objawem są z pewnością naskórkowe torbiele oraz włókniaki, które najczęściej pojawiają się w okolicy twarzy i skóry głowy. Pojawia się także rumień guzowaty, afty w jamie ustnej oraz piodermia zgorzelinowa.
Rumień guzowaty – objawia się ciemnoczerwonymi plamami w okolicy goleni lub przedramion. Oprócz tych widocznych na pierwszy rzut oka objawów, pojawiają się również te bardziej ogólne, jak wyższa temperatura, powiększone węzły chłonne. Guzy znikają samoczynnie, nie pozostawiając po sobie żadnych śladów.
Aftowe zapalenie jamy ustnej – głównym objawem są nadżerki w okolicach jamy ustnej. Afty są koloru białego, a otacza je zaczerwieniona otoczka. Powodują dolegliwości bólowe, które są niezwykle niekomfortowe ze względu na umiejscowienie aft – ból pojawia się przy połykaniu.
Piodermia zgorzelinowa – niezwykle rzadka jednostka chorobowa, na którą choruje odsetek ludzi dotkniętych wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego oraz chorobą Leśniowskiego-Crohna. Objawy są wyjątkowo niepokojące – skupiają się na nagle powstającym owrzodzeniu, pod którym z czasem skóra umiera. Nawet niewielkie uszkodzenie może spowodować trudno gojącą się ranę, która może utrzymywać się nawet latami. Najczęściej takie owrzodzenia powstają na kończynach dolnych, choć mogą się one pojawić na całym ciele.

Sposoby na poprawę funkcjonowania jelit

Najczęściej walkę z niedoskonałościami skóry zaczynamy od różnego rodzaju kosmetyków. W ogóle nie kojarzymy, że mogą się one wiązać z celiakią czy zespołem jelita drażliwego. Jednakże, jeśli kosmetyki nie pomagają lub pomagają jedynie doraźnie, warto zainteresować się wizytą u dietetyka. Dietetyk pomoże z właściwą diagnozą i rozpisze odpowiednią dietę wspierającą zdrowie jelit. Posiłki będą wspierać regenerację układu pokarmowego, dlatego nie będą zawierać żadnych wysoko przetworzonych produktów. Unikanie barwników oraz konserwantów w żywności zapobiegnie dalszemu uszkadzaniu jelit.