Dieta w SIBO – co jeść a czego unikać?

SIBO to choroba, na którą cierpi coraz więcej ludzi na całym świecie. SIBO oznacza Small intestinal bacterial overgrowth, czyli przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego. To uciążliwe schorzenie objawia się hipertrofią bakterii w jelicie cienkim lub pojawianiem się w tamtych okolicach szczepów bakterii nietypowych dla tego miejsca. Choroba prowadzi do uszkodzenia powierzchni jelit, zaburzeń wchłaniania, a także zaburzeń trawienia wielu składników pokarmowych.

Powody pojawiania się SIBO

W układzie pokarmowym zdrowego człowieka żyje średnio 1011-1012 bakterii w 1γ treści jelitowej. W samym jelicie cienkim jest to 103-104. Bakterie żyjące w układzie pokarmowym człowieka pełnią różne funkcje:

• Produkcja witamin;
• Fermentacja węglowodanów;
• Pobudzanie układu odpornościowego.

W naszym organizmie znajduje się mikroflora. To zbiór mikroorganizmów zamieszkujących przewód pokarmowy, głównie jelito grube. Składa się ona z ogromnej liczby między innymi bakterii, które pełnią kluczowe funkcje dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Skład, rozmieszczenie oraz ilość mikroflory zależą między innymi od enzymów trawiennych, kwaśnej treści żołądka, obecności kwasów żółciowych oraz ruchliwości przewodu pokarmowego. Jeżeli jeden z tych czynników staje się zaburzony, może powodować wystąpienie SIBO. Bakterie zaczynają namnażać się w górnej części przewodu pokarmowego, co powoduje przerost flory bakteryjnej.

Najczęstsze przyczyny powstawania przerostu bakterii w obrębie mikroflory przewodu pokarmowego:

• AIDS;
• Niedobór IgA (immunoglobulin A);
• Problemy z wydzielaniem enzymów trzustkowych;
• Bezkwaśność (achlorhydria);
• Inne zaburzenia – guz jelita cienkiego, uchyłki jelita.

Objawy charakterystyczne dla SIBO

Choć objawy u osób chorujących na SIBO mogą być różne, ich przyczyna jest wspólna, a jest nią uszkodzenie jelita cienkiego spowodowane zaburzeniami wchłaniania i trawienia.

SIBO – objawy charakterystyczne dla tej jednostki chorobowej:

• Biegunka tłuszczowa;
• Zaburzenia wchłaniania zarówno tłuszczów, jak i witamin w tłuszczach rozpuszczalnych;
• Biegunka osmotyczna;
• Wzdęcia i gazy;
• Wzmożona perystaltyka jelit;
• Uszkodzenie rąbka wchłaniającego w jelicie (inaczej rąbek szczoteczkowy);
• Problemy z trawieniem dwucukrów;
• Objawy spoza przewodu pokarmowego.

Objawy sugerujące pacjentowi, aby zacząć diagnozować się w kierunku SIBO:

• Ból brzucha;
• Skurcze jelit;
• Wzdęcia;
• Gazy;
• Niedobory witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz witamin z grupy B;
• Biegunka;
• Stłuszczenie wątroby;
• Często nawracające wysypki;
• Rumień guzowaty.

SIBO może mieć różnorakie podłoże, jednak bardzo często pojawia się wraz z innymi schorzeniami, jak astma, zapalenie wątroby, trzustki, cukrzyca, anemia, celiakia, kamienie żółciowe czy też choroba Parkinsona.

Diagnoza SIBO – jak zrobić to najskuteczniej?

Choć objawy u osób chorujących na SIBO mogą być różne, ich przyczyna jest wspólna, a jest nią uszkodzenie jelita cienkiego spowodowane zaburzeniami wchłaniania i trawienia. Jak więc poradzić sobie z diagnozą SIBO?

1. Badania mikrobiologiczne jelita cienkiego oraz oznaczenie ilości bakterii aktywnych;
2. Testy oddechowe wodorowe, z wykorzystaniem glukozy i laktulozy;
3. Testy oddechowe z wykorzystaniem węgla znakowanego;
4. Testy z wykorzystaniem p-aminobenzenu.

Jaką dietę stosować przy zmaganiu się z SIBO?

Choć SIBO dla niektórych wydaje się wyrokiem, można mu się przeciwstawić za pomocą diety. Dobrze dobrana i rozpisana dieta pozwoli uniknąć przykrych dolegliwości związanych z naszym układem pokarmowym. Wśród najpopularniejszych sposobów odżywiania w przypadku SIBO można wymienić:

• SCD (Specific Carbohydrate Diet)
• GAPS (Gut and Psychology Syndrome Diet)
• LFD/FODMAP (Low Foodmap Diet).

Diety te można łączyć ze sobą, jednak najważniejszy jest fakt, by przestrzegać ich głównych założeń. Poniżej przedstawiamy założenia tych sposobów odżywiania, które mogą pomóc w utrzymaniu lepszego samopoczucia.

Dieta SIBO SCD

Dieta SIBO SCD opiera się na wyeliminowaniu ze swojego jadłospisu węglowodanów złożonych. Organizm cierpiący na SIBO nie trawi ich prawidłowo, co powoduje namnażanie się drożdżaków i bakterii w jelitach. Prowadzi to do stanu zapalnego, nagromadzenia gazów oraz złego samopoczucia. Najlepiej sprawdza się w tym przypadku dieta eliminacyjna, jaką jest SIBO SCD. Z naszego codziennego jadłospisu najlepiej usunąć więc gluten, zboża bezglutenowe, wyroby mięsne, nabiał, fasolę, groch, soję, przetwory warzywne i owocowe, słodziki. Zalecane są za to: jaja, miód, chude mięso, orzechy, nasiona, warzywa, owoce.

Dieta SIBO GAPS

Jest to odmiana diety SCD – bardziej rygorystyczna, z większą ilością ograniczeń. Pierwsza faza opiera się na mocnym ograniczeniu spożywanych pokarmów, by następnie dodawać kolejne produkty i rozszerzać nasz jadłospis. W diecie tej ograniczamy przede wszystkim zboża, cukier, słodziki, warzywa bogate w skrobię, produkty bogate w zagęstniki, barwniki, konserwanty, pokarmy zawierające soję, nabiał, kawę, herbatę.

Dieta SIBO LFD

Dieta SIBO LFD ogranicza produkty, które bogate są w różnego rodzaju węglowodany. Zakłada ona, że powodem boleści brzucha, wymiotów czy gazów są fermentujące cukry oraz ich ograniczone wchłanianie. Jest to dieta, którą najczęściej dzielimy na dwa etapy. Pierwszy etap trwający od 6 do 8 tygodni, podczas trwania którego eliminuje się cukry. Drugi etap polega na stopniowym rozszerzaniu diety, co jest zależne od stanu zdrowia pacjenta. Aby ten rodzaj odżywiania był skuteczny, należy pamiętać, że zabronione w nim są zboża z glutenem, nasiona roślin strączkowych, cukier, słodziki, niektóre warzywa, owoce oraz duża część produktów z kategorii nabiał.

Zdrowa dieta i wsparcie dietetyka kluczem do lepszego samopoczucia w walce z SIBO

Podstawowym rozwiązaniem problemu z SIBO jest wizyta u dietetyka. Warto rozważyć konsultację z doświadczonym dietetykiem, aby dostosować odpowiedni plan żywieniowy nie tylko do zaleceń dotyczących produktów wskazanych i tych, których należy unikać, ale również uwzględniając odpowiednią ilość składników odżywczych, minerałów i witamin. Współpraca z dietetykiem klinicznym i wprowadzenie zmian w stylu życia to najskuteczniejszy sposób na osiągnięcie upragnionej sylwetki, złagodzenie dolegliwości trawiennych, zapobieganie problemom z układem pokarmowym oraz poprawę ogólnego zdrowia.

Należy mieć na uwadze, że powyższe wskazówki dietetyczne przy zdiagnozowanym przeroście mikroflory jelitowej stanowią ogólne wytyczne dotyczące tego, czego unikać, a co włączyć do diety, aby ograniczyć ryzyko pojawienia się dolegliwości ze strony układu trawiennego.